آیین قدردانی

در دوره‌ی COVID هنوز دانش‌جو بودم. وقتی چندماهی از قرنطینه گذشته بود و موج افسردگی هم به وخامت اوضاع اضافه می‌کرد، مدام از اهمیت توجه به سلامت روان صحبت می‌شد. تعطیلی دانش‌گاه‌، افزایش اوقات فراغت به همراه بحث‌های مرتبط با سلامت روان بهانه‌ای شد تا یک دوره‌ای با همین مضمون رو در وب‌سایت Coursera شرکت کنم؛ چیزی که به آگاهی من در زمینه‌های بسیاری کمک کرد و تغییرات بزرگی رو در نگرش‌م ایجاد کرد.

در این دوره (Science of Well-Being) به توضیح مفهوم تندرستی (well-being) و سلامت روان اشاره می‌شه و به معرفی اقداماتی پرداخته می‌شه که به به‌بود اون‌ها کمک می‌کنه؛ البته مواردی علمی و معتبر و نه صحبت‌هایی زرد و غیردقیق. یکی از فعالیت‌هایی که از اون زمان یاد گرفتم، نوشتن نامه‌هایی برای تشکر از افرادی بود که برای من اهمیت زیادی داشتند (gratitude letter/greeting letter/letter of thanks). این عادت اگرچه مدتی با من بود، اما در برهه‌ای متوقف شد و حالا چندماهی هست که مجددا به روال زندگی من بازگشته. نوشتن تشکرنامه به شکل دوره‌هایی منظم (ماهانه، دوماهه، فصلی و …) و یا حتی نامنظم برای قدردانی از دوستانی هست که داریم و بیان دلایلی که وجودشون برامون ارزش‌منده؛ از کارهایی که برامون انجام داده‌ان تا خصوصیاتی که دارن، از تاثیراتی که داشته‌ان تا چیزهایی که ازشون آموخته‌ایم.

دومین موردی که به خاطر ندارم که در روتین زندگی فعلی قرار داده‌ام اما به خاطر ندارم که از کورسی که گفتم یاد گرفته‌ام و یا از جای دیگری ایده‌اش رو برداشته‌ام، نوشتن یک compliment sheet هست: یادداشتی که در اون خصوصیات مثبتی که درباره‌ی شما گفته می‌شه و یا نقدهای مثبتی که دریافت می‌کنید به مرور نوشته می‌شن. چنین چیزی می‌تونه دسته‌بندی هم داشته باشه و جنبه‌ی کاری اون از خصوصیات‌ شخصی شما جدا باشن.

 

موارد فوق قرار نیست ما رو به شخصیتی خودشیفته تبدیل کنن. ذهن انسان بسیار در معرض فراموشی و هم‌چنین عادت قرار داره. نوشتن تشکرنامه به دوستان‌مون و مهم‌تر از اون خود ما یادآوری می‌کنه که بابت حضور این افراد سپاس‌گزار هستیم و نسبت به بودن‌شون قدرناشناس نیستیم (taking for granted). در عین حال می‌تونه جنبه‌هایی از شخصیت دریافت‌کننده نامه به نمایش بذاره که در گذر زمان به‌ش عادت کرده و به فراموشی سپرده. چنین اقداماتی نه تنها بر روی شادی فرستنده و گیرنده تاثیرگذار هست، بلکه به تقویت و استحکام اون ارتباط هم کمک می‌کنه. نوشتن compliment sheet هم به ما کمک می‌کنه نظراتی که اتفاقی و گاه‌به‌گاه دریافت می‌کنیم و پس از مدتی فراموش می‌شن رو به شکلی منسجم در یک جا داشته باشیم. این کار به در زمان‌هایی که با چالشی مواجه می‌شیم می‌تونه کمک‌کننده باشه؛ به خصوص برای افرادی که عادت خودت-تخریبی دارن و یا در مواجهه با مشکلات به عنوان اقدام اول خودشون رو زیر سوال می‌برن. خوندن این یادداشت‌ها می‌تونه دیدگاه منفی‌ِ شکل‌گرفته رو مقداری متعادل‌تر کنه. بدیهی‌ه که چنین کاری جایگزین حل ریشه‌ای مشکل نمی‌شه و نیاز به به تراپی رو رفع نمی‌کنه، بلکه صرفا قدمی برای به‌بود سلامت روان و تندرستی ماست.

Kind words can be short and easy to speak, but their echoes are truly endless.